Διγλωσσία στη Μέση Παιδική Ηλικία.

Προσωπικά, ανήκω στην κατηγορία των δίγλωσσων ανθρώπων, μίας που το μεγαλύτερο μέρος της μαθητικής μου ζωής, το πέρασα σε αμερικάνικο έδαφος, αλλά οι ανώτατες σπουδές μου έγιναν σε ελληνικά πανεπιστήμια και στην οικογένειά μου μιλάμε σχεδόν πάντα ελληνικά. Προφανώς, λοιπόν, αυτό το θέμα ήταν από τα πρώτα που μου κίνησαν το ενδιαφέρον όταν πέρασα στο τμήμα εκπαίδευσης και αγωγής στην προσχολική ηλικία.

Η διγλωσσία, η χρήση περισσότερων της μίας γλωσσών, γίνεται ένα όλο και πιο σύνηθες φαινόμενο.

Το παιδί που αρχίζει το σχολείο χωρίς να γνωρίζει την επίσημη γλώσσα της χώρας στην οποία ζει, καλείται να μάθει τόσο τη διδακτέα ύλη, όσο και τη γλώσσα, στην οποία αυτή διδάσκεται. Μία προσέγγιση στην εκπαίδευση των παιδιών που δε μιλούν την επικρατούσα γλώσσα είναι η δίγλωσση εκπαίδευση, κατά την οποία αρχικά το παιδί διδάσκεται στη μητρική του γλώσσα, ενώ παράλληλα μαθαίνει και την επικρατούσα γλώσσα. Μέσω της δίγλωσσης εκπαίδευσης, ο μαθητής είναι σε θέση να αποκτήσει θεμελιώδεις γνώσεις στα βασικά μαθήματα, χρησιμοποιώντας τη μητρική του γλώσσα. Ο τελικός στόχος των περισσότερων προγραμμάτων δίγλωσσης εκπαίδευσης είναι να καταστήσουν το παιδί ικανό να παρακολουθήσει το σχολικό πρόγραμμα που διδάσκεται στην επικρατούσα γλώσσα.

Μία εναλλακτική προσέγγιση είναι η άμεση εισαγωγή των παιδιών στην επικρατούσα γλώσσα και η διδασκαλία μόνο στη γλώσσα αυτή. Κατά τους υποστηρικτές της προσέγγισης αυτής, η αρχική διδασκαλία στη μητρική γλώσσα εμποδίζει της προσπάθειες του παιδιού να μάθει τη γλώσσα της χώρας υποδοχής και επιβραδύνει την κοινωνική του ένταξη.

Πάντως, το να γνωρίζει κανείς περισσότερες από μία γλώσσες συνεπάγεται πολλά γνωστικά οφέλη. Όταν το δίγλωσσο άτομο αξιολογεί μία κατάσταση, έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει περισσότερα γλωσσικά μέσα, με αποτέλεσμα να αυηάνεται η γνωστική του ευελιξία. Μπορεί να επιλύσει προβλήματα με μεγαλύτερη δημιουργηκότητα και επιτυχία. Επίσης, όταν οι μαθητές που δεν ομιλούν την επικρατούσα γλώσσα διδάσκονται στη μητρική τους γλώσσα, εμφανίζουν υψηλότερα επίπεδα αυτοεκτίμησης.

Έχει επίσης βρεθεί ότι οι δίγλωσσοι μαθητές έχουν καλύτερη μεταγλωσσική ενημερότητα και κατανοούν τους γλωσσικούς κανόνες πληρέστερα. Μάλιστα, έχουν υψηλότερη επίδοση σε τεστ νοημοσύνης.

Τέλος, η διδασκαλία στη μητρική γλώσσα μπορεί να διευκολύνει τη διδασκαλία σε μία δεύτερη γλώσσα. Πολλοί εκπαιδευτικοί υποστηρίζουν ότι η εκμάθηση δεύτερης γλώσσας θα πρέπει να είναι υποχρεωτική για όλα τα παιδιά του δημοτικού σχολείου, πράγμα που είναι γεγονός στη χώρα μας.

Σε πολλές χώρες παρατηρείται το φαινόμενο της συνύπαρξης περισσότερων από μία γλωσσών. Στην Αμερική τα Ισπανικά είναι πρώτη γλώσσα σε πολύ μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Στον Καναδά, οι περισσότεροι κάτοικοι μιλούν άπταιστα Αγγλικά και Γαλικά. Στο Βέλγιο υπάρχουν δύο επίσημες γλώσσες, τα Γαλλικά και τα Φλαμάνδικα κ.τ.λ.

Θα σας φανεί εντυπωσιακό το πόσο εύκολα τα παιδιά των 4 ετών και πάνω, αρχίζουν να αναπαράγουν αγγλικές λέξεις, στα μαθήματά μας, σε μία προσπάθεια μίμησης. Είμαι της άποψης ότι όσο πιο πολύ τους μιλάς στην ξένη γλώσσα, τόσο πιο πολύ καταλαβαίνουν, ακόμα κι αν δεν έχουν λεξιλόγιο.

Ας μην ξεχνάμε πώς έφτασαν στο σημείο να κατακτήσουν τη μητρική τους. Επίσης, να σας πληροφορήσω, ότι όταν πρώτη φορά χρειάστηκε να εισαχθώ σε αγγλόφωνο σχολείο, οι γνώσεις μου στα αγγλικά ήταν υποτυπώδεις. Ωστόσο, μιας και το σχολείο ήταν αμιγώς αγγλόφωνο, δεν υπήρχε κάποιος να μου... μεταφράζει. Κι όμως, μέσα σε ελάχιστους μήνες εγκληματίστηκα και η απόδοσή μου ήταν ισάξια με τα υπόλοιπα παιδιά που είχαν τη γλώσσα διδασκαλίας ως μητρική τους.